Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг навбатдаги ялпи мажлисида “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига коррупцияга оид жиноятлар учун жавобгарлик муқаррарлигини таъминлашга қаратилган ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси кўриб чиқилди ва бир овоздан маъқулланди.

Мазкур қонун билан коррупциявий жиноятлар учун жавобгарликни кучайтиришга қаратилган бир қанча нормалар белгиланмоқда:

1. Жиноят кодексининг 205-моддаси (Ҳокимият ёки мансаб ваколатини суиистеъмол қилганлик) ғаразли ниятларда содир этганлик учун базавий ҳисоблаш миқдорининг уч юз бараваридан олти юз бараваригача миқдорда жарима ёки муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиб, икки йилдан беш йилгача озодликни чеклаш ёхуд беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазолаш назарда тутилмоқда.

Бу диспозиция орқали ғаразли ниятларда ҳокимият ёки мансаб ваколатини суиистеъмол қилганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланмоқда.

2. Жиноят кодексининг 208-моддаси қуйидаги мазмундаги 2-қисм билан тўлдирилмоқда:

Ҳокимият ҳаракатсизлиги ғаразли ниятларда содир этилган бўлса, –

базавий ҳисоблаш миқдорининг уч юз бараваридан олти юз бараваригача миқдорда жарима ёки муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиб, уч йилдан беш йилгача озодликни чеклаш ёхуд уч йилдан беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Бу норма орқали ғаразли ниятларда ҳокимият ҳаракатсизлиги учун жиноий жавобгарлик белгиланмоқда.

3. Жиноят кодексининг 209-моддасига, мансаб сохтакорлигини ғаразли ниятларда содир этганлик учун жиноий жавобгарлик белгилаш билан боғлиқ қўшимча киритилмоқда.

4. Жиноят кодексининг 210-моддасига кўра, пора олганлик учун илгари ўн беш йилгача жавобгарлик белгиланган бўлса.

Қонун билан йигирма йилгача жавобгарлик белгилаш назарда тутилмоқда.

5. Жиноят кодексининг 211-моддасига кўра, пора берганлик учун илгари ўн беш йилгача жавобгарлик белгиланган бўлса.

Қонун билан йигирма йилгача жавобгарлик белгилаш назарда тутилмоқда.

6. Жиноят кодексининг 212-моддасига кўра, пора олиш-беришда воситачилик қилганлик учун илгари ўн беш йилгача жавобгарлик белгиланган бўлса.

Қонун билан йигирма йилгача жавобгарлик белгилаш назарда тутилмоқда.

Шуни алоҳида қайд этиш керакки, эндиликда коррупциявий жиноятларнинг алоҳида таснифи белгиланиб, унга кўра, Жиноят кодексининг саккизинчи бўлими Коррупцияга оид жиноятлар атамаси билан тўлдирилмоқда.

Мазкун нормага асосан, коррупциявий жиноятлар сифатида қуйидагилар эътироф этимлоқда:

1) Жиноят кодекси 167-моддаси учинчи қисмининг «д» банди,
168-моддаси тўртинчи қисмининг «г» банди, 1929, 19210-моддалари,
19211-моддаси иккинчи қисмининг «в» банди, 205-моддаси иккинчи қисмининг «в» банди, 206-моддаси иккинчи қисмининг «в» банди,
208-моддасининг иккинчи қисми, 209-моддаси иккинчи қисмининг «в» банди, 210, 211, 212, 213, 214-моддалари ва 301-моддаси иккинчи қисмининг «б» бандида назарда тутилган жиноятлар;

2) Жиноят кодексининг 243-моддасида назарда тутилган, коррупцияга оид жиноятларни содир этиш натижасида олинган даромадларга нисбатан содир этилган жиноятлар».

7. Қонуннинг диққатга молик яна бир жиҳати шундаки, Жиноят кодекси 64-моддасининг 7-қисмига кўра, коррупцияга оид оғир ёки ўта оғир жиноятларни содир этган шахслар жавобгарликка тортиш муддатининг ўтиб кетганлиги муносабати билан жавобгарликдан озод қилинмайди. Бундай норма коррупциявий жиноятлар учун жазонинг муқаррарлиги ва муросасизлигини таъминлайди.

8. Қонун билан яна бир жиддий тартиб ўрнатилмоқда. Унга кўра, Жиноят кодекси 69-моддасининг 6-қисмига асосан, коррупцияга оид оғир ёки ўта оғир жиноятлар учун ҳукм қилинган шахслар жазони ижро этиш муддати ўтиб кетганлиги муносабати билан жазодан озод қилинмайди.

9. Қонун билан Жиноят кодекси 73-моддасининг г) бандига пора олиш, пора бериш, пора олиш-беришда воситачилик қилганлик учун ҳукм қилинган шахслар жазодан муддатидан илгари шартли равишда озод қилинмаслиги билан боғлиқ норма киритилмоқда.

10. Қонунга асосан, Жиноят кодекси 168-моддасининг 4-қисмига, хизмат мавқеидан фойдаланиб фирибгарлик жиноятини содир этганлик учун жавобгарлик белгилаш билан боғлиқ қўшимча киритилмоқда.

Қонун Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан имзолангандан сўнг кучга киради.

Коррупцияга қарши курашиш агентлиги

Ахборот хизмати