Qonun loyihalari, davlat dasturlari va strategiyalar yuzasidan amalga oshirilgan ishlar

1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Korrupsiyaga qarshi kurashish Milliy kengashi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qarori loyihasi 5-aprel kuni normativ-huquqiy hujjatlar loyihasini ishlab chiqish va kelishishning yagona elektron tizimi (project.gov.uz) orqali huquqiy ekspertizadan o‘tkazish va xulosa olish uchun O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligiga yuborildi. Tegishli tartibda ko‘rib chiqish uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga 2021-yil 26-apreldagi xat orqali taqdim etildi.

2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligining huquqni muhofaza qiluvchi organlar bilan hamkorlik qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qarori loyihasi belgilangan tartibda ko‘rib chiqish uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga kiritildi.

3. “O‘zbekiston Respublikasida korrupsiyaga qarshi kurashish tizimi takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonun loyihasi o‘zbek va rus tillarida Vazirlar Mahkamasiga kiritildi hamda Vazirlar Mahkamasining tegishli qarori bilan Oliy Majlis palatalarida muhokama qilish uchun yuborildi.

4. O‘zbekiston Respublikasining “Normativ-huquqiy hujjatlar va ular loyihalarining korrupsiyaga qarshi ekspertizasi to‘g‘risida”gi Qonun loyihasi bo‘yicha normativ-huquqiy hujjatlar loyihasini ishlab chiqish va kelishishning yagona elektron tizimi (project.gov.uz) orqali kelib tushgan e’tirozlar va takliflar ko‘rib chiqilib, kelishmovchiliklar jadvali tayyorlandi.

5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligining budjetdan tashqari jamg‘armasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi Qarori loyihasi bo‘yicha manfaatdor vazirlik va idoralarning bildirgan taklif va e’tirozlari o‘rganilib tegishli tartibda kelishmovchiliklar jadvali tayyorlandi.

6. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yi 3-fevraldagi 2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasini «Yoshlarni qo‘llab-quvvatlash va aholi salomatligini mustahkamlash yili»da amalga oshirishga oid davlat dasturi to‘g‘risida”gi PF-6155-son Farmon ilovasining 34-bandi ijrosini (Korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini yanada takomillashtirish) ta’minlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasining korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha 2021-2025-yillarga mo‘ljallangan Milliy strategiyasi loyihasi ishlab chiqildi.

 

“Korrupsiyasiz soha” loyihasi doirasida amalga oshirilgan ishlar hamda boshqa sohalarda o‘tkazilgan o‘rganishlar

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmonining 8-bandi, “Korrupsiyasiz soha” loyihasining ijrosini o‘rganish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirish agentligi hamda uning hududiy bo‘linmalari faoliyati, xususan, tizimda budjet mablag‘laridan foydalanish va qonun hujjatlariga rioya etilishi holati bo‘yicha o‘rganish olib borilmoqda.

O‘rganishlar Agentlik mas’ul xodimlari va O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasidan malakali mutaxassislarini jalb qilgan holda tuzilgan ishchi guruh tomonidan amalga oshirilmoqda.

Shuningdek, «Korrupsiyasiz soha» loyihasi doirasida Sog‘liqni saqlash tizimidagi tibbiyot muassasalarida amalga oshirilgan davlat xaridlari jarayoni o‘rganildi.

Dastlabki natijalarga ko‘ra, Toshkent shahar 1-son yuqumli kasalliklar va 3-sonli klinik shifoxonalari xarid komissiyasi tomonidan «Davlat xaridlari to‘g‘risida»gi va «Raqobat to‘g‘risida»gi Qonunlarning talablari buzilganligi aniqlangan. Yuqoridagi muassasalardagi har ikkala tanlov qonun talablari buzilgan holda o‘tkazilganligi sababli, Agentlik taqdimnomasi asosida bekor qilingan.

Bundan tashqari, shifoxona bosh shifokorlari (xarid komissiyasi raisi) kelgusida shu kabi korrupsiyaviy huquqbuzarliklar sodir etgan taqdirda, O‘zbekiston Respublikasi MJtKning 1758-moddasi bilan ma’muriy javobgarlikka tortilishi haqida rasman ogohlantirildi.

Shuningdek, Samarqand viloyati Jomboy tumani tibbiyot birlashmasida amalga oshirilgan davlat xaridlari jarayonini o‘rganish natijalari bo‘yicha aniqlangan qonunbuzilish holati yuzasidan Sog‘liqni saqlash vazirligiga ogohlantirish kiritildi.

Davlat xaridlarida “Korrupsiyasiz soha” loyihasini amalga oshirish bo‘yicha ishlab chiqilgan “Yo‘l xaritasi” ijrosi yuzasidan Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi xodimlari uchun Moliya vazirligi mutaxassislari ishtirokida “Xarid qilish tartib-taomillarini tashkil etish” mavzusida seminar o‘tkazildi.

Davlat xaridlari sohasida «Korrupsiyasiz soha» loyihasi bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Tovar-xom ashyo birjasida o‘rganish o‘tkazish bo‘yicha Agentlik direktorining tegishli Farmoyishi qabul qilindi. Farmoyish ijrosi yuzasidan tegishli vazirlik va idoralarning mutaxassislaridan ishchi guruh tuzilib, o‘rganish o‘tkazishga kirishildi.

Shuningdek, tijorat banklarida «Korrupsiyasiz soha» loyihasini joriy etish bo‘yicha amalga oshirilishi lozim bo‘lgan ishlarning chora-tadbirlar rejasi va takliflari ishlab chiqildi.

Qashqadaryo viloyatida korrupsiyaning oldini olish, moliyaviy intizomni kuchaytirish, budjet daromadlarini oshirish, energiya resurslaridan qonuniy foydalanish masalalari bo‘yicha Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi, Hisob palatasi va Qashqadaryo viloyati hokimligi tomonidan 2020-yil 30-noyabr kuni tasdiqlangan “Yo‘l xaritasi” ijrosining dastlabki sarhisobi o‘tkazildi.

2021-yil 28-30-aprel kunlari Agentlik mas’ul xodimlari va Hisob palatasi mutaxassislari “Yo‘l xaritasi”da belgilangan chora-tadbirlarning bajarilishi bo‘yicha o‘rganishlar o‘tkazdilar.

Uning natijalari joriy yilning 30-aprel kuni Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktori o‘rinbosari T.Haydarov, Oliy Majlis Senatining Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qo‘mitasi raisi N.Umarov, viloyat huquqni muhofaza qiluvchi idoralar rahbarlari, tegishli boshqarma va bo‘lim boshliqlari, xalq deputatlari viloyat kengashi deputatlari ishtirokida bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda muhokama qilindi.

Sohaviy o‘rganishlar yuzasidan

Uy-joy kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi va uning quyi tizimlarida o‘rganishlar yakunlandi. Xususan, vazirlik va uning quyi tizimida 2018-2020-yillarda 5033 ta qonun buzilishi, shuningdek aholini ichimlik suvi bilan ta’minlash loyihalari uchun ajratilgan 154,4 mlrd. so‘m mablag‘lari maqsadsiz va samarasiz sarflanganligi aniqlangan. Vazirlik va uning quyi tizimlarida korrupsiyaviy xavf-xatarlarni bartaraf qilishga qaratilgan 15 ta taklif O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga yuborilib, vazirlikka taqdimnoma kiritildi.

Ichki ishlar vazirligi va uning quyi tizimlarida o‘rganish tamomlanib, korrupsiyaviy xavf-xatarlarni bartaraf qilishga qaratilgan 58 ta takliflar O‘zbekiston Respublikasi Prezident Administratsiyasiga taqdim qilindi. Aholining huquq-tartibot organlariga nisbatan munosabatini ifodalovchi 3 ta umumlashma tayyorlandi.

Energetika vazirligi tizimidagi “Hududiy elektr tarmoqlari” AJda o‘rganish tamomlandi. O‘rganish yakunlari bo‘yicha aniqlangan qonunbuzilish holatlarini bartaraf qilish bo‘yicha Energetika vazirligiga taqdimnoma kiritildi.

Madaniyat vazirligi va uning hududiy bo‘limlarida davlat xaridlari, davlat mulkini boshqarish va undan foydalanishda qonun hujjatlariga rioya etilishini Agentlik direktorining tegishli Farmoyishi asosida o‘rganishga kirishildi. 

 

Yashirin iqtisodiyot hamda korrupsiyaga qarshi “komplayens- nazorat” tizimini joriy etish borasida

O‘zbekiston Respublikasi Korrupsiyaga qarshi kurashish Agentligi tomonidan Hisob palatasi bilan birgalikda, yashirin iqtisodiyotni qisqartirish hamda korrupsiyaga qarshi “komplayens-nazorat” tizimini joriy etish yuzasidan 26 ta vazirlik va idoralarda “Yo‘l xaritalari” ishlab chiqilib, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi rahbari tomonidan 2020-yil 4-sentabrda tasdiqlangan.

Hozirda “Yo‘l xaritalari”da belgilangan vazifalar ijrosini o‘z vaqtida va sifatli bajarilishini ta’minlash maqsadida boshqarma xodimlariga 26 ta vazirlik va idoralar taqsimot asosida biriktirilib, “Yo‘l xaritasi”da belgilangan chora-tadbirlar ijrosi yuzasidan har oy yakunida tegishli vazirlik va idoralardan hisobotlar qabul qilinib, tahlil qilib borilmoqda.

Bundan tashqari, davlat organlari va ustav fondida davlat ulushi

50 foiz va undan yuqori bo‘lgan tashkilotlarda korrupsiyaga qarshi ichki nazorat tizimini yo‘lga qo‘yishga mas’ul bo‘lgan kadrlarni o‘qitish va malakasini oshirib borish tizimi joriy etilib, 1-bosqichda (joriy yilning aprel oyi davomida) vazirlik va idoralarning 36 nafar xodimlari Bosh prokuratura Akademiyasining qisqa muddatli onlayn kursida o‘qitildi. Hozirda, 2-bosqichda o‘qitish rejalashtirilgan vazirlik va idoralar xodimlarining ro‘yxati shakllantirilmoqda.

“Hududiy elektr tarmoqlari” AJ tizimi tarkibidagi korxonalarning Korrupsiyaga qarshi kurashish va “komplayens-nazorat” bo‘limiga xodimlarni ishga olish bo‘yicha tashkil etilayotgan tanlov jarayonlarida onlayn ishtirok etilib, jarayon to‘liq nazorat qilib borilmoqda. Xususan, aprel oyi davomida Jamiyatning Buxoro, Navoiy, Samarqand viloyatlari uchun tanlov jarayonlari yakunlandi.

 

OAV bilan hamkorlik

Aprel oyi davomida Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligining faoliyati, aholida korrupsiyaga qarshi murosasizlik kayfiyatini shakllantirishga qaratilgan mavzularda ommaviy axborot vositalarida jami 165 marotaba chiqishlar tashkil etildi. Jumladan, 13 marotaba Agentlik faoliyatiga oid lavhalar davlat va xususiy telekanallarda yoritildi. 36 marotaba chiqishlar tashkil etildi. Agentlik faoliyatiga oid tadbirlar O‘zbekiston 24 radiosida 6 marotaba yoritildi.

Shu bilan birga “Hurriyat”, “O‘zbekiston ovozi”, “Darakchi” gazetalarida agentlik faoliyatiga oid maqolalar chop etildi:

Agentlikning o‘z veb-sayti va ijtimoiy tarmoqlaridagi chiqishlari. Agentlik rasmiy anticorruption.uz veb-saytida o‘tgan vaqt davomida 29 ta xabar va yangiliklar e’lon qilindi.

Telegram ijtimoiy tarmog‘idagi sahifasida 19 ta, feysbukdagi rasmiy sahifasida 17 ta, Twitter 5 ta material joylashtirilgan.

Bundan tashqari agentlik tomonidan hafta davomida amalga oshirilgan  foaoliyatni keng aholiga yetkazish maqsadida “Haftalik daydjest” tayyorlanmoqda va e’lon qilib borilmoqda.

 

Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlarini ko‘rib chiqish tahlili

Agentlikka 2021-yil aprel oyida jami 479 ta murojaat kelib tushgan bo‘lib, shundan 416 tasi ko‘rib chiqilishi ta’minlangan (hozirda 63 ta murojaat ko‘rib chiqilmoqda). Shundan, 17 ta murojaat Agentlik rahbariyati tomonidan tashkil etilgan shaxsiy va sayyor qabullarda kelib tushdi. Kelib tushgan murojaatlarning 59 tasi ijobiy hal etilgan, 73 ta murojaatga huquqiy maslahat va tushuntirishlar berilgan, 9 ta murojaat anonim deb topilgan.

Murojaatlarda ko‘rsatib o‘tilgan qonunbuzilish holatlari bo‘yicha  10 ta taqdimnoma, 5 ta ogohlantirish, 46 ta so‘rovnomalar kiritilgan.

Natijada 1 ta qaror bekor qilingan, 1 nafar shaxsga ma’muriy ish va 1 nafar shaxsga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan,

1 nafar mansabdor shaxs egallab turgan lavozimidan ozod qilingan,

2 ta tender natijalari bekor qilingan va mavjud xato-kamchiliklarni bartaraf etish choralari ko‘rilgan.

Agentlikka kelib tushayotgan murojaatlarning aksariyatida sud-huquq sohasidagi muammolar, mansabdor shaxslarning xatti-harakatlaridan noroziliklar va turli sohalarda korrupsiyaviy holatlarning yuz berayotganligi to‘g‘risida yozilgan murojaatlardan iboratdir. Jumladan, aprel oyida Agentlikka qo‘yidagi soha va yo‘nalishlar bo‘yicha murojaatlar kelib tushdi:

- sud qarorlaridan noroziliklar 67 ta (14,0%);

- yer maydoni ajratilmayotganligi, yer nizolari va yer maydonlari talon-taroj bo‘layotganligi bo‘yicha 42 ta (8,8%);

- ichki ishlar organlari xodimlarining xatti-harakatlari va qarorlaridan noroziliklar 35 ta (7,3%);

- ta’limi sohasi xodimlarining xatti-harakatlari va sohadagi qonunbuzilish holatlari bo‘yicha 34 ta (7,1%).  (jumladan: 27 ta Xalq ta’limi sohasi bo‘yicha; 1 ta Oliy ta’lim sohasi bo‘yicha; 6 ta Maktabgacha ta’lim sohasi bo‘yicha);

- davlat xaridlari va tender savdolari jarayonidagi qonunbuzilish holatlari bo‘yicha 25 ta (5,2%);

- mehnat qonunchiligining buzilishi holatlari bo‘yicha 25 ta (5,2%);

- mahalliy hokimlik xodimlari va mansabdor shaxslarining noqonuniy xatti-harakatlari va qarorlaridan noroziliklar 21 ta (4,4%);

- uy-joy va kommunal sohasidagi muammolar yuzasidan 21 ta (4,4%);

- ayrim xo‘jalik boshqaruvi organlari rahbarlarining xatti-harakatlaridan noroziliklar masalasida 17 ta (3,5%);

- sog‘liqni saqlash sohasidagi qonunbuzilish holatlari va tibbiyot xodimlarining xatti-harakatlari yuzasidan 17 ta (3,5%);

- prokuratura organlari qarorlaridan noroziliklar va prokuratura organlariga qilingan murojaatlar hal bo‘lmayotganligi bo‘yicha 14 ta (2,3%);

- noqonuniy qurilishlar masalasida 14 ta (2,9%);

- majburiy ijro byurosi xodimlarining xatti-harakatlari va ijro hujjatlarning bajarilmayotganligi bo‘yicha 11 ta (2,3%);

- bank xodimlari xatti-harakatidan noroziliklar 10 ta (2,2%);

Shuningdek, mazmuniga ko‘ra Agentlikka muqaddam kelib tushmagan yangi masalalar bo‘yicha fuqarolar tomonidan  murojaatlar qilinmoqda, jumladan, tabiiy ofatlardan zarar ko‘rganligi bo‘yicha kompensatsiya mablag‘larini undirishga amaliy yordam berishni so‘rab 13 ta (2,8%) murojaat qilingan.

Ular hududlar kesimida tahlil qilinganda Toshkent shahar 116 ta, Qashqadaryo 51 ta, Surxondaryo 42 ta, Toshkent viloyati bo‘yicha 39 ta, Samarqand 37 ta, Namangan 35 ta, Navoiy 27 ta, Xorazm 26 ta murojaat kelib tushgan.

 

Murojaatlar asosida o‘tkazilgan tadbir va o‘rganishlarni ayrim misollari: 

-   Fuqaro murojaati yuzasidan Surxondaryo viloyati prokuraturasiga yuborilgan so‘rovnomaga asosan Oltinsoy tumani 4-sonli umumta’lim maktabida o‘tkazilgan o‘rganishlar natijasida, maktab mas’ullari tomonidan 2018-2020-yillar davomida o‘qituvchilar oyligidan jami 10,2 mln. so‘m pul mablag‘lari asossiz ushlab qolinib, o‘z ehtiyojlari uchun sarflab yuborganliklari aniqlangan.

Holat yuzasidan Surxondaryo viloyati prokuraturasi tomonidan Oltinsoy tumani 4-son umumta’lim maktabi direktori o‘rinbosari va boshqa mas’ul shaxslarga nisbatan O‘zbekiston Respublikasi JKning 228-moddasi 2-qismi“b” bandi va 228-moddasi 3-qismi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, hozirda dastlabki tergov harakatlari olib borilmoqda.

- Toshkent shahar Chilonzor tumani, “2-Charx Kamolon” MFYda yashovchi fuqarolarning jamoaviy murojaatiga asosan o‘tkazilgan o‘rganishlar yakunlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Qurilish vazirligi hamda Toshkent shahar hokimligiga taqdimnoma kiritilgan. Taqdimnomani ko‘rib chiqish natijasida, Chilonzor tumani, 144- va 148-uylar oralig‘ida “BALIQ SAVDO” MCHJ tomonidan ofis va omborxona binolarini qurish bo‘yicha Arxitektura va shaharsozlik kengashi ishchi organining 2020-yil 17-avgustdagi xulosasi bekor qilinib, qurilish ishlari to‘xtatilgan.

-   «Zara Sirun» MCHJ tomonidan Agentlikka yo‘llangan murojaatda Toshkent shahar 1-son yuqumli kasalliklar klinik shifoxonasi tomonidan uskunalarni texnik holati haqida xulosa taqdim qilish bo‘yicha o‘tkazilgan tanlovda «Davlat xaridlari to‘g‘risida»gi Qonun talablari qo‘pol ravishda buzilib, ishtirokchilarga raqobatlashuvda adolatsiz ustunlik berilganini bayon qilingan. Murojaat asosida Agentlik tomonidan tanlov hujjatlari o‘rganilib, natijasi bo‘yicha shifoxona xarid komissiyasiga tanlovni bekor qilish haqida taqdimnoma kiritildi.

Taqdimnoma shifoxona xarid komissiyasi tomonidan ko‘rib chiqilib, tanlov natijalarini va avval tuzilgan shartnomani bekor qilish haqida qaror qabul qilingan.

-   «JFAR TRADING» MCHJ murojaati asosida Agentlik tomonidan 2021-yil 13-aprel kuni «Qizilqumgeologiya» AJ tomonidan ehtiyot qismlarni sotib olish bo‘yicha o‘tkazilgan auksion o‘rganildi. O‘rganish natijasida, «Davlat xaridlari to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunning 9, 40 va 47-moddalari talablari buzilganligi sababli «Qizilqumgeologiya» AJga taqdimnoma kiritilgan.

-        «Law Proyect» advokatlik firmasi direktori U.Sharipov Agentlikka yo‘llagan murojaatida Toshkent shahar 3-sonli klinik shifoxonasi buyurtmachiligidagi 92,4 mln. so‘mlik autsorsing xizmatini ko‘rsatish bo‘yicha o‘tkazilgan tanlovda «Davlat xaridlari to‘g‘risida»gi Qonun talablari qo‘pol ravishda buzilib, ishtirokchilarga raqobatlashuvda adolatsiz ustunlik berilganini bayon qilgan.

Murojaat asosida Agentlik tomonidan tanlov hujjatlari o‘rganilib, natijasi bo‘yicha shifoxona xarid komissiyasiga tanlovni bekor qilish haqida taqdimnoma kiritildi. Taqdimnoma shifoxona xarid komissiyasi tomonidan ko‘rib chiqilib, tanlov natijalarini va avval tuzilgan shartnomani bekor qilish haqida qaror qabul qilingan.

 

Xalqaro hamkorlik yo‘nalishida amalga oshirilgan ishlar

Agentlik tomonidan 2021-yil aprel oyi davomida xalqaro hamkorlik yo‘nalishida quyidagi ishlar amalga oshirildi hamda qator masalalarda kelishuvlarga erishildi.

Xususan, 1 ta xalqaro anjuman o‘tkazildi, 2 ta Agentlik rahbariyati va 9 ta ekspert darajadagi uchrashuvlar bo‘lib o‘tdi:

2-aprel kuni BMT Taraqqiyot Dasturining O‘zbekistondagi vakolatxonasi hamkorligida O‘zbekiston Respublikasining Korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha 2021-2025-yillarga mo‘ljallangan milliy strategiyasi loyihasi muhokamasiga bag‘ishlangan Xalqaro maslahatlashuv yig‘ilishi tashkil etildi. Mazkur tadbirda 80 ga yaqin xalqaro tashkilotlardan vakillar ishtirok etishdi.

13-aprel kuni Agentlik direktori Akmal Burxanovning Ukraina korrupsiyaga qarshi kurashish milliy byurosi direktori A.Sitnik va Ukraina Korrupsiyaning oldini olish milliy agentligi rahbari A.Novikovlar bilan onlayn uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Uchrashuv davomida tomonlar Ukrainaning korrupsiyaning oldini olishdagi amaliyoti va o‘zaro tajriba almashish maqsadida tashriflarni amalga oshirish hamda hamkorlik asosida yaratish maqsadida uch tomonlama Memorandum loyihani ishlab chiqishga kelishdilar.

26-aprel kuni Agentlik direktorining donorlikni muvofiqlashtirish maqsadida bir qator xalqaro tashkilotlar vakillari bilan onlayn uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Muloqotda xalqaro tashkilotlarning mamlakatimizda korrupsiyaga qarshi kurashish faoliyatini qo‘llab-quvvatlash va hamkorlik qilish yo‘nalishlarini o‘zaro muvofiqlashtirish masalalari muhokama qilindi. Uchrashuv yakuni bo‘yicha Donorlikni muvofiqlashtirish guruhini tuzish va bu masalada Agentlik tomonidan Guruh ishi konsepsiyasi tuzilishi hamda barcha tashkilotlar bilan ishlash rejalashtirilgan sohalar bo‘yicha jadval bilan birgalikda hamkor tashkilotlarga taqdim etilishini belgilandi.

Bundan tashqari aprel oyi davomida AQSHning Federal sud markazi xalqaro huquqiy aloqalar boshqarmasi, Konrad Adenauer nomidagi jamg‘armaning O‘zbekiston Respublikasidagi vakolatxonasi, Korrupsiyaga qarshi kurashish organlari xalqaro assotsiatsiyasi, BMT Giyoxvand moddalar va jinoyatchilik bo‘yicha boshqarmasi Markaziy Osiyodagi mintaqaviy vakolatxonasi, Yevropada Xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti vakillari bilan uchrashuvlar tashkil etildi.

KORRUPSIYAGA QARSHI KURASHISH AGENTLIGINING FEVRAL OYIDAGI FAOLIYATI TO‘G‘RISIDA MA’LUMOT

2021-yilning fevral oyi davomida Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tomonidan qonunchilikni takomillashtirish, sohalardagi korrupsion xavf-xatarlarni o‘rganish, aholida korrupsiyaga nisbatan murosasizlik kayfiyatini shakllantirish, xalqaro aloqalarni yo‘lga qo‘yish va mustahkamlash hamda fuqarolar murojaatlarini o‘rganish yo‘nalishlarida bir qator ishlar olib borildi.

Qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar loyihalariyuzasidan amalga oshirilgan ishlar

Agentlik faoliyatining huquqiy asosini mustahkamlashga qaratilgan “O‘zbekiston Respublikasi Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi to‘g‘risida”gi qonun loyihasi va korrupsion holatlar yuzasidan ma’lumotlar almashish, tezkor tadbirlar tashkil etish kabi masalalarni qamrab oluvchi “Agentlikning huquqni muhofaza qiluvchi organlar bilan hamkorlik qilish tartibi to‘g‘risida”gi Nizom loyihasi belgilangan tartibda o‘tkazilgan huquqiy ekspertiza natijalari yuzasidan qonunchilikda belgilangan tartibda kelishmovchiliklar jadvali tayyorlanib, Adliya vazirligiga yuborildi.

“Korrupsiyasiz soha” loyihalari va boshqa sohalar doirasidagi o‘rganishlar

1. Navoiy va Andijon viloyatlari hokimliklaridagi “Yagona buyurtmachi xizmati” injiniring kompaniyalarida davlat xaridlari, davlat mulkini boshqarish va undan foydalanishda qonun hujjatlariga rioya etilishi yuzasidan o‘rganish o‘tkazildi. 

Aniqlanishicha, “Yagona buyurtmachi xizmati” injiniring kompaniyalari tomonidan o‘tkazilgan tanlov va tenderlarda affillanganlik holatlari mavjudligi, tanlov va tenderlarni o‘tkazish jarayonlarida “Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi qonun va boshqa qonunosti normativ huquqiy-hujjatlar talablari buzilgan.

Shuningdek, foydalanishga topshirilgan binolarda nazorat o‘lchovi o‘tkazilganda qurilish obyektlarida belgilangan ishlarning yetarli bajarilmagani (kamomad) aniqlandi. Bundan tashqari 7 ta holatda sug‘urta polislari mavjud bo‘lmagan holda 9,6 mlrd. so‘mlik qurilish obyektlari moliyalashtirilganligi aniqlandi.

O‘rganish yakunlari bo‘yicha Bosh prokuraturaga yuborilgan so‘rovnomalar asosida 4 ta jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan.

2. Agentlik direktorining Farmoyishi asosida Suv xo‘jaligi vazirligi va uning quyi tizimlarida hamda ustavida davlat ulushi 50 foizdan ortiq bo‘lgan suv xo‘jaligi sohasidagi davlat korxona, muassasa va tashkilotlarda korrupsiyaning oldini olish va unga qarshi kurashish, korrupsiya xavf-xatarlarini o‘z vaqtida aniqlash va tegishli baho berish yo‘nalishidagi ishlarning umumiy holati o‘rganildi.

Xususan, o‘rganishda Norin-Qoradaryo irrigatsiya tizimidagi irrigatsiya bo‘limi mansabdor shaxslari tomonidan budjet hisobidan ajratilgan ish haqlarini o‘zlashtirish va rastrata qilish yo‘li bilan talon-toroj qilinganligi aniqlandi. To‘plangan hujjatlar qonuniy baho berish uchun Bosh prokuraturaga yuborilgan bo‘lib, o‘rganish yakuni bo‘yicha bo‘lim mansabdor shaxslariga nisbatan JKning 167-moddasi 3-qismi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi.   

3. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 12-fevral kuni Ichki ishlar vazirligi hay’atining kengaytirilgan yig‘ilishida vazirlikning quyi tizimlarida korrupsion huquqbuzarliklarni keltirib chiqarayotgan omillarni aniqlash va korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya etilishi holati bo‘yicha o‘rganish Agentlikka yuklatildi. Shunga ko‘ra, Agentlik tomonidan Ichki ishlar vazirligi va uning quyi tizimlarida korrupsion huquqbuzarliklarni keltirib chiqarayotgan omillarni aniqlash va korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya etilishi holati yuzasidan o‘rganish o‘tkazilmoqda. Jumladan, fevral oyi davomida Agentlik vakillari Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Andijon, Namangan, Xorazm, Qashqadaryo viloyatlarida tegishli chora-tadbirlarni amalga oshirdi.

4. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti raisligida 2020-yilning 6-noyabr kuni o‘tkazilgan yig‘ilishda Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligiga sog‘liqni saqlash tizimida “Korrupsiyasiz soha” loyihasini amalga oshirish bo‘yicha qator vazifalar yuklatilgan. Shu munosabat bilan, fevral oyi davomida Agentlik vakillari tomonidan joylardagi tibbiyot muassaslari, oilaviy poliklinikalarda tushuntirish va targ‘ibot ishlar olib borildi.

Jismoniy va yuridik shaxslar murojaatlari bilan ishlash

Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligiga 2021-yil fevral oyi davomida jami 491 ta murojaat kelib tushgan bo‘lib, shundan 404 tasining ko‘rib chiqilishi ta’minlangan (hozirda 87 ta murojaat ko‘rib chiqilmoqda).

Kelib tushgan murojaatlarining 29 tasi ijobiy hal etilgan, 61 ta murojaatga huquqiy maslahat va tushuntirishlar berilgan, 18 ta murojaat anonim deb topilgan.

Murojaatlarda ko‘rsatib o‘tilgan qonunbuzilish holatlari bo‘yicha 4 ta taqdimnoma, 1 ta ogohlantirish, 24 ta so‘rovnomalar kiritilgan.

Shundan 1 ta murojaat yuzasidan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan, 1 nafar mansabdor shaxsga nisbatan intizomiy jazo chorasi qo‘llanilgan, 1 nafar shaxsga nisbatan ma’muriy ish qo‘zg‘atilgan va mavjud xato-kamchiliklarni bartaraf etish choralari ko‘rilgan.

Fevral oyida Agentlikka quyidagi soha va yo‘nalishlar bo‘yicha murojaatlar kelib tushgan. Jumladan, sud qarorlaridan noroziliklar 69 ta (14,1%), yer maydoni ajratilmayotganligi, yer nizolari va yer maydonlari talon-taroj bo‘layotganligi bo‘yicha 47 ta (9,6%), ichki ishlar organlari xodimlarining xatti-harakatlari va qarorlaridan noroziliklar 44 ta (9,0%), prokuratura organlari qarorlaridan noroziliklar va prokuratura organlariga qilingan murojaatlar hal bo‘lmayotganligi bo‘yicha 34 ta (6,9%), ayrim xo‘jalik boshqaruvi organlari rahbarlarining xatti-harakatlaridan noroziliklar masalasida 30 ta (6,1%) va boshqa yo‘nalishlarda murojaatlar kelib tushgan.

Ular hududlar kesimida tahlil qilinganda Toshkent shahri bo‘yicha 116 ta, Toshkent viloyati bo‘yicha 60 ta, Surxondaryo viloyati bo‘yicha 57 ta, Samarqand viloyati bo‘yicha 53 ta, Qashqadaryo viloyati bo‘yicha 41 ta, Xorazm viloyati bo‘yicha 33 ta, Namangan viloyati bo‘yicha 24 ta, Jizzax viloyati bo‘yicha 22 ta, qolgan hududlardan esa jami 85 ta murojaatlar kelib tushgan.

Murojaatlar asosida o‘tkazilgan tadbir va o‘rganishlar

Navoiy viloyati Xatirchi tumanida yashovchi fuqaro F.X. “Navoiy mulk markazi” MCHJ Navoiy filiali tomonidan “Xatirchi Agroservis MTP” MCHJ ustav fondidagi “Navoiy Agroservis MTP” MCHJga tegishli bo‘lgan ulushning sotilishi bo‘yicha o‘tkazilgan tanlov natijasidan noroziligi haqidagi arizasi mazkur tanlov hujjatlarini chaqirib o‘rganish orqali ko‘rib chiqildi. O‘rganish natijasida “Navoiy mulk markazi” MCHJ Navoiy filiali tomonidan o‘tkazilgan tanlov yuzasidan rasmiylashtirilgan hujjatlar O‘zbekiston Respublikasining “Raqobat to‘g‘risida”gi Qonuni va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarning talablariga to‘liq rioya qilinmay, qonunbuzilish holatlariga yo‘l qo‘yilganligi aniqlandi. Qonunbuzilish holatlari yuzasidan to‘plangan hujjatlar so‘rovnoma shaklida qonuniy baho berish uchun Bosh prokuraturaga yuborildi.

Toshkent shahrida yashovchi fuqaro M.I.ni arizasida Shayxontohur tumani A.Qodiriy ko‘chasida avtobus to‘xtash bekatida olib borilayotgan qurilish (qayta ta’mirlash) ishlari belgilangan loyiha-smeta hujjatlaridan chetga chiqilgan holda olib borilayotganligi haqidagi vajlari Agentlik tomonidan Qurilish vazirligi va Toshkent shahar qurilish bosh boshqarmasi mutaxassislari ishtirokida o‘rganib chiqilib, noqonuniy qurilish joyida bartaraf etilishi ta’minlandi. Shuningdek, belgilangan loyiha hujjatlaridan chetga chiqib ketilgani sababli, Shayxontohur tuman hokimining 2020-yil 16-oktabrdagi 700-sonli qarori bekor qilindi. 

Ayrim murojaatlar bo‘yicha huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan qabul qilingan qarorlar ish materiallarini chaqirish yo‘li bilan o‘rganilib, munosabat bildirilishi ta’minlandi. Masalan, Agentlik tomonidan fuqaro I.T.ning murojaati bo‘yicha jinoyat ishi hujjatlari o‘rganilganda, bir qator holatlar tergov yo‘li bilan tekshirilib, qonuniy baho berilmaganligi, aniqlanmaganligi sababli, O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasiga ish hujjatlardagi kamchiliklarni bartaraf qilish haqida so‘rovnoma kiritildi.

Jamoatchilik bilan aloqalar hamda OAVlarida chiqishlar

Fevral oyi davomida Agentlik faoliyati, shuningdek, aholida korrupsiyaga qarshi murosasizlik kayfiyatini shakllantirishga qaratilgan mavzularda ommaviy axborot vositalari orqali jami 103 marotaba chiqishlar tashkil etildi.

Jumladan, veb-saytlarda 31 marotaba agentlik haqida yangilik va maqolalar chop etilgan. Ularning aksariyati Agentlik va hamkorlar tomonidan amalga oshirilgan tezkor tadbirlarga (Samarqand, Andijon) oid xabarlardir.

Shu bilan birga joylarda tashkil etilayotgan ichki ishlar organlari tizimidagi o‘rganishlar Ichki ishlar vazirligining rasmiy sayti va hududiy boshqarmalari saytida yoritib kelinmoqda.

Bundan tashqari, Agentlik tomonidan Konrad Adenauer fondining Markaziy Osiyodagi vakolatxonasi bilan hamkorlikda “Korrupsiya – taraqqiyotga qarshi jinoyat” mavzusida qisqa metrajli videoroliklar tayyorlanib, “O‘zbekiston kabel televideniyesi”, “O‘zbekiston 24”, “O‘zbekiston”, “Mahalla”, “Toshkent” va hududlar TRKlari orqali efirga uzatildi. Shuningdek, respublika miqyosida shahar markazlari va aholi gavjum joylardagi elektron tablolarda targ‘ibot materiallari joylashtirildi.

Xalqaro hamkorlik yo‘nalishida amalga oshirilgan ishlar

Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tomonidan 2021-yil fevral oyi davomida xalqaro hamkorlik yo‘nalishida quyidagi ishlar amalga oshirildi hamda qator masalalarda kelishuvlarga erishildi.

Xususan, Agentlik rahbariyati va vakillari ishtirokida 10 ga yaqin uchrashuvlar tashkil etildi. Jumladan, Buyuk Britaniyaning O‘zbekistondagi elchisi, IHTT Korrupsiyaga qarshi kurashish tarmog‘i rahbari, Xalqaro valyuta jamg‘armasi masofaviy missiyasi, Jahon Bankining O‘zbekistondagi vakolatxonasi rahbari, AQSH Xalqaro taraqqiyot agentligi (USAID) rahbari, Xitoy Xalq Respublikasi Milliy nazorat komissiyasi raisi bilan ikki tomonlama uchrashuvlar o‘tkazildi.

Buyuk Britaniya va Xitoy elchilari bilan uchrashuv davomida tegishli davlatlar vakolatli organlari bilan professional aloqalarni yo‘lga qo‘yish muhokama qilindi.

Jahon Banki, IHTT, Xalqaro valyuta jamg‘armasi va USAID vakillari bilan uchrashuv davomida O‘zbekiston Respublikasining korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini tashkilotlar ko‘magida rivojlantirish yuzasidan qator masalalar muhokama qilindi.

22-fevral kuni Agentlik direktori Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash bo‘yicha respublika kengashining navbatdagi yig‘ilishida ishtirok etdi. Tadbir davomida O‘zbekiston Respublikasini Transparency International xalqaro nodavlat tashkilotining korrupsiyani qabul qilish indeksidagi o‘rnini yaxshilash borasida tegishli vazifalar belgilab olindi.

Agentlik tomonidan quyidagilar amalga oshirilmoqda:

- BMTning Korrupsiyaga qarshi konvensiyasini O‘zbekistonda amalga oshirilishi doirasida 2-bosqich obzorini o‘tkazish yuzasidan Konvensiya obzori doirasida baholash nazorat ro‘yxati (savolnoma) asosida tegishli vazirlik va idoralardan kerakli ma’lumotlar qabul qilinib, ularni umumlashtirish ishlari olib borilmoqda;

- O‘zbekistonning Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining Istanbul harakatlar rejasi doirasidagi 5-raund monitoringidan o‘tkazilishi yuzasidan metodologik o‘rganish va tashkiliy choralar amalga oshirilmoqda.

O‘zbekistonda Iqtisodiy Hamkorlik Tashkilotining Ishtirokchi-davlatlari korrupsiyaga qarshi kurashish idoralari va ombudsmanlarining 4-yig‘ilishini o‘tkazish bo‘yicha tayyorgarlik ishlari ham amalga oshirilmoqda.

Bundan tashqari, O‘zbekiston Respublikasi korrupsiyaga qarshi kurashish milliy kengashi raisi tomonidan 2020-yilda tasdiqlangan Korrupsiyaga qarshi kurashish xalqaro standartlarini O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga implementatsiya qilishni davom ettirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi”ning davlat organlari tomonidan yanvar-fevral oylarida amalga oshirilishi Agentlik tomonidan monitoring qilinib, tegishli ma’lumotlar asosida Milliy kengashga ma’lumotnoma tayyorlanmoqda.