Buxoro viloyatidagi “Vardonze qoʻrgʻoni” arxeologiya yodgorligi hududiga zarar yetkazilayotganligi boʻyicha Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligiga kelib tushgan murojaat Milliy arxeologiya markazi, Madaniy meros agentligi va boshqa mutasaddi idoralar bilan birgalikda oʻrganildi. 

Maʼlumot oʻrnida: IV-XV acplarga oid ushbu obyekt davlat muhofazasida boʻlib, Vazirlar Mahkamasining 2019  yil 4-oktyabrdagi “Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi 846-son qarori bilan tasdiqlangan moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari milliy Roʻyxatida 603-raqam bilan moddiy madaniy meros obyekti sifatida roʻyxatga olingan.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 28-noyabrdagi “Oʻzbekiston Respublikasida milliy madaniyatni rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi PQ-4038-son qarorining 11-bandiga koʻra, obyektni Umumjahon madaniy merosi roʻyxatiga kiritish boʻyicha 2021-yil 4-oktyabrda YUNESKOga taklif kiritilgan.

Oʻrganish jarayonida Buxoro viloyati Shofirkon tumanidagi “Toʻymurod Xolmurod oʻgʻli” fermer xoʻjaligi rahbari A.Q. tegishli idoralarning xulosalarini olmasdan obyektning muhofaza hududini ogʻir texnika yordamida surib, yer qazish, yer tuzish, ekin ekish va melioratsiya ishlarini amalga oshirganligi, jumladan, ariq qazib, fermer xoʻjaligi yer maydonini arxeologiya obyekti muhofaza maydoni hisobidan kengaytirganligi maʼlum boʻldi. Bu esa obyektning Rabod qismi madaniy qatlami yoʻqotilishi, hududdagi saksovul daraxtlarining nobud boʻlishi hamda yer qaʼrida saqlanib kelayotgan qadimgi tarixiy topilmalarning yoʻqotilishiga sabab boʻlgan. 

Hujjatlarga koʻra, obyektning yer maydoni va muhofaza hududi tuman hokimligining 2013-yildagi qaroriga asosan 124 gektarni tashkil etgan. Ammo, 2015-yilda hokimlik qonunchilikka zid ravishda, tegishli idoralarning xulosalarisiz obyekt hududini 76 gektar etib belgilagan. 

Shuningdek, qisqartirilgan yer maydoni fermer xoʻjaligiga yaylov sifatida foydalanish uchun berilgan, biroq amalda fermer uni ekin maydoniga aylantirib yuborgan. 

Oʻrganish yakunida arxeologiya yodgorligining Rabod qismi yer maydonining 1.800 kvadrat metr qismiga shikast yetkazilishi oqibatida davlat manfaatlariga 26 mlrd. 730 mln. soʻmlik zarar yetkazilganligi aniqlandi.

Agentlik tomonidan toʻplangan hujjatlar asosida ushbu holat yuzasidan Bosh prokuratura tomonidan  Jinoyat Kodeksining 132-moddasi 2-qismi bilan jinoyat ishi qoʻzgʻatildi.
Jinoyat ishi dastlabki tergov harakatlarini olib borish uchun Buxoro viloyat prokuraturasiga yuborildi.

Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi 
Axborot xizmati