Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 16 июндаги ПФ-6247-сон Фармонига мувофиқ, Давлат солиқ қўмитаси томонидан Ўзбекистон Республикаси Президенти, Вазирлар Маҳкамаси ҳужжатлари билан солиқ имтиёзлари ҳамда преференциялар, жумладан, индивидуал имтиёзлар берилган субъектлар, уларнинг якуний бенефициар жисмоний шахслари, тўлаган солиқлари ва молиявий кўрсаткичлари тўғрисидаги ахборотлар очиқ эълон қилиб келинмоқда.
Хусусан, Очиқ маълумотлар порталида 2022 йил I чорак ҳолатига солиқ имтиёзига эга бўлган субъектлар ҳақидаги маълумотлар жойлаштирилди.
Коррупцияга қарши курашиш агентлиги томонидан Фармон ижроси ҳолати ўрганилиб, тақдим этилган маълумотлар таҳлил қилинди.
Маълум бўлишича, амалдаги қонунчиликда белгиланган тартибларга асосан мазкур даврда мамлакатимизда жами 44 183 та хўжалик юритувчи субъекти солиқ имтиёзларидан фойдаланган бўлиб, улар учун қўлланилган солиқ имтиёзларининг умумий қиймати 9 триллион сўмдан зиёдни ташкил этади.
Солиқ имтиёзлари 7 турдаги солиқлар бўйича берилган ва уларнинг салмоқли қисми қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) ҳиссасига тўғри келади (93,5%). Кейинги ўринлардан жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи (1,6%), фойда солиғи (1,6%), ер солиғи (1,3%), ижтимоий солиқ (1%), мол-мулк солиғи (0,6%) ва айланмадан олинадиган солиқлар (0,3%) жой олган.
№ |
Солиқ тури |
Имтиёз Суммаси (млрд. сўмда) |
1 |
Қўшилган қиймат солиғи |
8 446,65 (93,5%) |
2 |
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи |
146,6 (1,6%) |
3 |
Фойда солиғи |
146,2 (1,6%) |
4 |
Ер солиғи |
121,1 (1,3%) |
5 |
Ижтимоий солиқ |
90,0 (1%) |
6 |
Мол-мулк солиғи |
54,5 (0,6%) |
7 |
Айланмадан олинадиган солиқ |
30,8 (0,3%) |
Жами: |
9 035,90 |
Солиқ имтиёзига эга бўлганлар рўйхатида мулкчилик шакли турлича бўлган солиқ тўловчилар мавжуд. Рўйхатда давлат корхоналари, ҳусусий тадбиркорлик субъектлари, қўшма корхоналар, акциядорлик жамиятлари ҳамда хорижий компаниялар қайд этилган.
Соҳалар кесимида бўйича тоғ-кон саноати, банк, транспорт, фармацевтика, коммунал хизмат кўрсатиш, нефт-газ қазиб чиқариш, энергетика, суғурта, тиббиёт, қурилиш, дам олиш, спорт ва бошқа йўналишларда фаолият юритган корхоналар имтиёзлардан фойдаланган.
Солиқ имтиёзлари ичида энг кўп қўлланилган тури жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўлиб, ундан 16 565 та ёки 37,7% хўжалик юритувчи субъект фойдаланган. Энг кам имтиёз қўлланилган солиқ тури эса фойда солиғи саналади, ушбу имтиёздан 772 та ёки 1,7% тадбиркорлик субъекти фойдаланган.
№ |
Солиқ тури |
Имтиёз қўлланилган субъектлар сони |
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи |
16656 та (37,7%) |
|
2 |
Қўшилган қиймат солиғи |
12040 та (27,3%) |
3 |
Ижтимоий солиқ |
5199 та (11,8%) |
4 |
Айланмадан олинадиган солиқ |
4951 та (11,2%) |
5 |
Ер солиғи |
2639 та (6%) |
6 |
Мол-мулк солиғи |
1926 та (4,3%) |
7 |
Фойда солиғи |
772 та (1.7%) |
Жами: |
44 183 та |
Қуйидаги жадвалда энг кўп миқдорда солиқ имтиёзларига эга бўлган Топ-20 хўжалик юритувчи субъект ва уларга берилган имтиёз суммаси билан танишиш мумкин.
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
1 |
“Навоий кон-металлургия комбинати” АЖ |
1 327, 1 |
2 |
ТИФ “Ўзмиллий банк” АЖ |
530, 6 |
3 |
“Олмалиқ кон-металлургия комбинати” АЖ |
457,3 |
4 |
“Ипотека-банк” АТИБ |
422,2 |
5 |
“Ўзбекистон саноат-қурилиш банк” АТБ |
400,9 |
6 |
“Агробанк” АТБ |
397,7 |
,7 |
“Давлат акциядорлик тижорат банки Асака” АЖ |
251,9 |
8 |
АТ “Халқ банки” |
195,1 |
9 |
“Kapitalbank” АТБ |
181,3 |
10 |
“Asia trans gas” МЧЖ |
164,8 |
11 |
“Қишлоқ қурилиш банк” АТБ |
159,4 |
12 |
“Uzbekistan airways” АЖ |
152,8 |
13 |
“Grand pharm trade” МЧЖ |
148,3 |
14 |
“Ўзбекистон темир йўллари” АЖ |
147,6 |
15 |
“Микрокредитбанк” АТБ |
129,5 |
16 |
“Hamkorbank" АТБ |
125,0 |
17 |
“Meros pharm” МЧЖ |
94,8 |
18 |
“Алоқабанк” АЖ |
77,9 |
19 |
“Трастбанк хусусий акциядорлик банки” АЖ |
58,5 |
20 |
“Турон банк” АТБ |
47,5 |
Солиқ имтиёзларининг тури бўйича қуйидаги корхоналар Топ-10ликдан жой олди.
Мол-мулк солиғи |
||
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
1 |
“Zarafshon oyna” МЧЖ |
1,81 |
2 |
“Akfa dream world” МЧЖ |
0,9 |
3 |
“Akfa extrusions” МЧЖ |
0,9 |
4 |
“Navoiy kon-metallurgiya kombinati jamg‘masi” |
0,8 |
5 |
“Toshissiqquvvati” ДУК |
0,7 |
6 |
“Islom Karimov nomidagi Toshkent xalqaro aeroporti” МЧЖ |
0,7 |
7 |
“Namangan-istiqlol bog‘i” МЧЖ |
0,7 |
8 |
Xirurgiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi |
0,5 |
9 |
“Asosiy biznes” МЧЖ |
0,5 |
10 |
“Oziq ovqat standart karton” МЧЖ |
0,4 |
Қўшимча қиймат солиғи |
|||
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
|
“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” АЖ |
1 327,1 |
|
|
2 |
“O‘zmilliy bank” АЖ |
530,6 |
|
3 |
“Olmaliq kon-metallurgiya kombinati” АЖ |
457,3 |
|
4 |
“Ipoteka-bank” АТИБ |
422,2 |
|
5 |
“O‘zbekiston sanoat-qurilish bank” АТБ |
400,9 |
|
6 |
“Agrobank” АТБ |
397,7 |
|
7 |
“Davlat aksiyadorlik tijorat banki Asaka” АЖ |
251,9 |
|
8 |
AT “Xalq banki” |
195,1 |
|
9 |
“Kapitalbank” АТБ |
181,3 |
|
10 |
“Asia trans gas” МЧЖ |
164,8 |
|
Ижтимоий солиқ |
||
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
1 |
“Lukoil Uzbekistan operating company” МЧЖ |
7, 7 |
2 |
“Yagona umumrespublika protsessing markazi” МЧЖ |
3,5 |
3 |
“Epam systems” МЧЖ |
2,8 |
4 |
“Surhan gas chemical operating company” МЧЖ |
2,5 |
5 |
“O‘zbekgeofizika” АЖ |
2,3 |
6 |
Жалақудуқ туман ҳокимлиги |
2,3 |
7 |
Методик таъминлаш бўлими |
1,8 |
8 |
“DM IT group” МЧЖ |
1,7 |
9 |
Hyundai engineering co. LTD |
1,2 |
10 |
“Fido-biznes” МЧЖ |
1,2 |
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи |
||
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
1 |
“Hamkorbank” АТБ |
4,6 |
2 |
“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” АЖ |
3,3 |
3 |
“Ipoteka-bank” АТИБ |
3,2 |
4 |
AT “Xalq banki” |
2,7 |
5 |
Сўх тумани Халқ таълими бўлими |
2,6 |
6 |
“Naxshab-texno metal” МЧЖ |
2,3 |
7 |
“Agro city”МЧЖ |
2,2 |
8 |
“Navobod naslli parranda” ФХ |
1,8 |
9 |
“Kapitalbank” АТБ |
1,7 |
10 |
“Uzbekistan airways” АЖ |
1,6 |
Айланмадан олинадиган солиқ |
||
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
1 |
“Basell trade” МЧЖ |
0,8 |
2 |
“Bog‘ot trade 777” МЧЖ |
0,7 |
3 |
“Bek music” МЧЖ |
0,3 |
4 |
“Jayxun-lakrista” МЧЖ |
0,3 |
5 |
“Aviatash” МЧЖ |
0,2 |
6 |
“Angren-qamish-obliq” ОК |
0,2 |
7 |
“Bahori lola” МЧЖ |
0,2 |
8 |
“Aloqa servis nurbuloq” XK |
0,2 |
9 |
“Gessonit gold” МЧЖ |
0,2 |
10 |
“Hurshid joyil soft” XK |
0,2 |
Фойда солиғи |
||
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
1 |
AT “Xalq banki” |
33,6 |
2 |
“Toshkent shahridagi Yeodju texnika instituti” МЧЖ ҚК |
21,6 |
3 |
Ренейссанс хэви индастрис ДМ |
17,5 |
4 |
“Сибирь” авиакомпанияси” АЖнинг ваколатхонаси |
15,8 |
5 |
“Abu dhabi uzbek investment” МЧЖ ҚК |
6,5 |
6 |
“Yangi texnologiyalar ilmiyaxborot markazi” ДУК |
5,0 |
7 |
“Procab” МЧЖ |
2,3 |
8 |
“Poytaxt qurilish va xizmat” ДУК |
2,1 |
9 |
“Air astana” ПУ ваколатхонаси |
1,8 |
10 |
“Parkent broiler” МЧЖ |
1,4 |
Ер солиғи |
||
№ |
Корхона номи
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм) |
1 |
“Toshkent shahar suv ta’minoti” МЧЖ |
9,5 |
2 |
“Amirsoy” МЧЖ |
9,4 |
3 |
“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” АЖ |
6,2 |
4 |
“O‘zbekgidroenergo” АЖнинг “O‘rta chirchiq GESlari kaskadi” УК |
5,3 |
5 |
“Toshkent shahar kichik sanoat zonalarini boshqarish direktsiyasi” ДМ |
4,0 |
6 |
“Qo‘ng‘irot yo‘llardan muntazam foydalanish” УК |
3,8 |
7 |
“To‘polang gidroelektrostansiya davlat korxonasi” УК |
3,6 |
8 |
“MCHJ shaklidagi dam olish va sportni rivojlantirish xalqaro korporatsiyasi qo‘shma korxonasi” МЧЖ |
3,1 |
9 |
“O‘zekspomarkaz” АЖ |
2,4 |
10 |
“Markaziy ippodrom” АЖ |
2,3 |
Шунигдек, маълумотда солиқ имтиёзига эга бўлиб, умуман солиқ тўламаган корхоналар ҳам мавжуд. Улар имтиёзга эга бўлган жами солиқ тўловчиларнинг 35% ёки 15478 тани ташкил этади. Ўрганиш даврида бундай корхоналарнинг жами солиқ имтиёзлари миқдори 3 триллион сўмдан зиёдни ташкил этган. Қуйида ушбу корхоналар Топ-10лиги ҳамда улар эга бўлган солиқ имтиёзининг миқдори ва тури акс этган:
№ |
Корхона номи
|
Солиқ имтиёзнинг тури
|
Имтиёз миқдори (млрд.сўм)
|
1 |
“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” АЖ |
ҚҚС |
1327,1 |
2 |
“Uzbekistan airways” АЖ |
ҚҚС |
152,8 |
3 |
“Toshissiqquvvati” ДУК |
ҚҚС |
35,4 |
4 |
“O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” АЖ |
ҚҚС |
33,6 |
5 |
“Farm luks invest” МЧЖ |
ҚҚС |
24,1 |
6 |
“SFI management group” МЧЖ |
ҚҚС |
19,5 |
7 |
Ренейссанс хэви индастрис ДМ |
Фойда солиғи |
17,5 |
8 |
ERIELL OFSME DMCC - 0173 |
ҚҚС |
16,2 |
9 |
“Сибирь” авиакомпанияси” АЖнинг ваколатхонаси |
Фойда солиғи |
15,8 |
10 |
“Constanta group” МЧЖ |
ҚҚС |
14,6 |
Солиқ имтиёзига эга бўлганларнинг тўлиқ рўйхати билан ушбу ҳавола (https://data.egov.uz/uzbKr/data/61641e6aec71c8d08438430c) орқали танишиш мумкин.
Коррупцияга қарши курашиш агентлиги
Ахборот хизмати