Joriy yilning 17-may kuni Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi hamda Konrad Adenauer jamg‘armasining O‘zbekistondagi vakolatxonasi hamkorligida Buxoro shahrida “Davlat idoralari faoliyati ochiqligi bo‘yicha Markaziy Osiyo davlatlari forumi” o‘tkazildi.

Ilk marotaba tashkil etilayotgan mazkur xalqaro anjuman Markaziy Osiyo davlatlarining masʼul davlat idoralari vakillari hamda xalqaro va nodavlat tashkilotlarning yetakchi ekspertlari ishtirokida davlat idoralari faoliyatining ochiqligini taʼminlash bo‘yicha tajriba almashish va hamkorlik yo‘nalishlarini kengaytirish maqsadida tashkil etildi.

Unda, shuningdek, Oliy Majlisi Senati Raisi, Korrupsiyaga qarshi kurashish milliy kengashi raisi T.Narbayeva kirish so‘zi bilan ishtirok etdi.

Forumda dastlab O‘zbekistonda davlat rahbarining tashabbusi bilan  davlat idoralari faoliyatining ochiqligini taʼminlash borasida amalga oshirilayotgan islohotlar va ularning samarasiga bag‘ishlangan taqdimot xalqaro hamjamiyat eʼtiboriga havola etildi. 

Taʼkidlanganidek,   2021-2022 yillarda qabul qilingan 64 ta normativ-huquqiy hujjatlarda ochiqlikni taʼminlash hamda turli soha va yo‘nalishlarda shaffoflik mexanizmlarini joriy etishga qaratilgan 175 ta vazifa va topshiriqlar belgilab berildi.

Mazkur topshiriqlarning 47 tasi qonunchilikda amalda mavjud bo‘lgan tartib-taomillarni ochiqlik prinsiplari asosida takomillashtirishga qaratilgan bo‘lsa,94 tasi bo‘yicha yangi mexanizmlarni joriy etish nazarda tutilgan.

Xususan, davlat organlari va tashkilotlari tomonidan ochiq eʼlon qilinishi lozim bo‘lgan ijtimoiy ahamiyatga molik maʼlumotlarning qatʼiy ro‘yxati tasdiqlanib (PF-6247-son, 16.06.2021 yil), axborotlar joylashtiriladigan resurs, yangilab borish muddati va masʼul ijrochilar aniq belgilab berildi.

Shu kabi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Davlat organlari va tashkilotlari faoliyatining ochiqlik darajasini oshirish va baholash tizimini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni (PF-154-son, 14.06.2022 yil)  bilan davlat organlari va tashkilotlarida ochiqlik bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlarning samaradorligini baholashga qaratilgan Ochiqlik indeksi joriy etildi.

Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risida kodeksga Qonun bilan (O‘RQ-786, 03.08.2022 yil) o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritlib, unda davlat hokimiyati va boshqaruv organlari faoliyatining ochiqligi to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun javobgarlik belgilandi.

Yana bir muhim jihat, mamlakatimizda raqamli texnologiyalardan keng foydalanilgan holda data.gov.uz, my.gov.uz, regulation.gov.uz, d.xarid.uz, e-qaror.uz va boshqa onlayn platformalarda maʼlumotlar ochiq eʼlon qilib kelinmoqda.

Bundan tashqari, Oliy Majlis Senati va Qonunchilik palatasi, xalq deputatlar Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar kengashlari hamda tuman shahar kengashlari sessiyalarini jonli efirga uzatish amaliyoti yo‘lga qo‘yildi. Oliy taʼlim muassasalari va Prezident taʼlim muassasalari kirish imtihonlari (test va ijodiy imtihonlar) jarayonlari to‘liq jonli efirga uzatib borilmoqda.

Shu kabi tizimli islohotlar samarasi o‘laroq O‘zbekiston “Open Data Watch” tashkilotining “Open Data Inventory” (ODIN) Ochiq maʼlumotlar reytingida  66 ball yig‘ib, jahon bo‘yicha 40-o‘rinni, Markaziy Osiyoda esa 1-o‘rinni egalladi. (2020 yilda  63 ball bilan 44-o‘rinni egallagan).

Hozirgi kunda mamlakatimiz “Open data Inception” maʼlumotiga ko‘ra, jahon mamlakatlari orasida 124 ta ochiq maʼlumotlar manbalari bilan ochiq manbalar soni mavjudligi bo‘yicha dunyoda 4-o‘rinni egallab turibdi.

Taqdimotdan so‘ng Forum o‘z ishini “Davlat idoralari faoliyati ochiqligining korrupsiyaga qarshi kurashishdagi roli”, “Ochiq maʼlumotlar ekotizimini yaratishning dolzarb masalalari”, “Ochiqlik va hisobdorlikni taʼminlashda fuqarolik jamiyati institutlari bilan hamkorlik mexanizmlari” kabi sessiyalardagi muhokamalar bilan davom ettirdi.

Mazkur sessiyalar doirasida asosiy eʼtibor korrupsiyaga qarshi kurashish va uning oldini olishda davlat organlari faoliyatining ochiqligini taʼminlash bo‘yicha ilg‘or mexanizmlarni joriy etish, bu borada milliy va xalqaro tajribalar bilan yaqindan tanishish, davlat xizmatining ochiqligi va shaffofligini taʼminlash, qolaversa, sohadagi huquqiy va institutsional bazani yanada takomillashtirish masalalariga qaratildi.

Forumda Markaziy Osiyo davlatlari vakillaridan tashqari, Fransiya, Germaniya, Sloveniya hamda Argentina kabi davlatlardan xalqaro ekspertlar ham ishtirok etib, o‘z tajriba va ilg‘or amaliyoti bilan o‘rtoqlashdi.

Muloqotlar mobaynida korrupsiyaga qarshi kurashish va uning oldini olishda ochiqlikni taʼminlashga doir samarali siyosatni ishlab chiqish, ayni yo‘nalishdagi chora-tadbirlar natijadorligini baholash va sifatini oshirish masalalarida ham o‘zaro fikr almashildi.   

Forum doirasida Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tomonidan ishga tushiriladigan yana bir muhim loyiha —  “Open Data” elektron platformasining taqdimoti ham bo‘lib o‘tdi. Mazkur platforma davlat organlari va  tashkilotlarida ochiqlikni taʼminlashga masʼul bo‘lgan xodimlarning salohiyatini oshirish borasidagi tizimli ishlarni yanada takomillashtirish maqsadida  ishlab chiqilgan bo‘lib, u xodimlarga ish joyidan ajralmagan holda onlayn o‘qish imkonini beradi. 

Platformada har bir o‘quv moduli yakunida tinglovchining bilimi test va boshqa interaktiv usullar yordamida sinovdan o‘tkazish, to‘plagan ballar asosida ularning reytingini yuritish va yuqori natijaga erishganlarni moddiy rag‘batlantirish tizimini joriy etilgan.

Forum yakunida ishtirokchilar tomonidan berilgan taklif va fikr-mulohazalar asosida “Davlat idoralari faoliyati ochiqligi bo‘yicha Markaziy Osiyo davlatlari forumi” tavsiyalari qabul qilindi.

Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi

Axborot xizmati