Коррупцияга қарши курашиш агентлиги томонидан БМТ Тараққиёт Дастури билан ҳамкорликда “Коррупцияга қарши курашиш ишларининг самарадорлигини рейтинг баҳолаш тизимини жорий этиш” мавзусида ўтказилган тренинг ўз якунига етди. Икки кун давом этган мазкур тадбир вазирлик ва идоралар, маҳаллий ҳокимликлари коррупцияга қарши ички назорат тузилмаларининг 220 нафардан ортиқ раҳбар ва ходимлари учун ўзаро тажриба алмашиш, малака ва кўникмаларини ошириш учун фаол мулоқот майдони бўлди.  

Маълумки, Агентлик давлат органлари ва ташкилотларида коррупцияга қарши ички назорат тузилмаларини жорий этиш ҳамда самарали фаолият юритишини ташкиллаштириш вазифасини амалга ошириб келмоқда.

Хусусан, ушбу семинар-тренинг орқали ҳам мазкур тузилмалар фаолиятига амалий кўмак кўрсатиш кўзда тутилган.

Талъатжон Ҳайдаров, Коррупцияга қарши курашиш агентлиги директори ўринбосари:

 “2021 йилда Республика бўйича жами 5483 нафар шахсга нисбатан 3769 та коррупцияга оид жиноят ишлари кўриб чиқиш учун тегишли тартибда судларга юборилган. 2020 йил билан таққослаганда судга юборилган жиноят ишлари сони 2621 тага, жавобгарликка тортилган шахслар сони эса 3 760 тага ёки 218 фоизга кўпайган.

Коррупцияга оид жиноятлар оқибатида давлат ва жамият манфаатларига 2020 йилда 500 млрд. 102 млн сўмлик моддий зарар етказилган бўлса, 2021 йилдаги моддий зарар миқдори 1 трлн. 282 млрд.ни ташкил этган ва уларнинг ундирилиши таъминланган.

Албатта, бу рақамлар биринчи навбатда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар фаолияти самарадорлиги ошганини кўрсатади. Бироқ, ушбу жиноятларнинг қанчасининг олдини олиш мумкин эди? Бу савол Агентлик ходимлари ва коррупцияга қарши назорат тузилмалари вакилларини ўйлантириши керак.

Бизнинг асосий вазифамиз  — коррупцион жиноятларнинг олдини олишдир. Жиноят содир этган шахс учун жавобгарлик муқаррарлигини таъминлаш ҳам муҳим албатта, аммо ташкилотда иш самарали йўлга қўйилса, ходимларнинг шароити яхшиланиб, коррупциявий хавф-хатарлар минималлаштирилса, юқоридаги рақамлар анча камаяди.

Ҳар бир ташкилотда коррупцияга қарши тизим фаол ишласа, коррупциянинг олди олинса, албатта, бундан аввало, кенг аҳоли қатлами манфаатдор бўлади. Бизнинг мақсадимиз ҳам, вазифамиз ҳам шу аслида”.

Ҳозирда 91 та давлат ташкилотларида алоҳида штат бирликлари доирасида коррупцияга қарши ички назорат тузилмалари фаолияти йўлга қўйилди.

Тузилмалар фаолиятини методологик таъминлаш мақсадида Агентлик томонидан БМТ Тараққиёт Дастури ва “KPMG” экспертлари кўмагида қатор ҳужжатлар тўплами ишлаб чиқилиб, барча ташкилотларга етказилди. Коррупцияга қарши курашиш сиёсати, манфаатлар тўқнашувини бошқариш ҳақида низом, коррупцияга қарши курашиш самарадорлигини мониторинг ва назорат қилиш услубиёти, Коррупциявий хавф-хатарларни аниқлаш ва баҳолаш услубиёти каби ҳужжатлар шулар жумласидандир.

Агентлик томонидан яқинда ўтказилган ўрганишлар натижаси аксарият давлат ташкилотларида коррупцияга қарши ички назорат тузилмалари фаолияти етарли даражада йўлга қўйилмаганлигини кўрсатди.

Семинар-тренингда иштирок этган БМТ ТД лойиҳаси ва “KPMG” ҳалқаро аудиторлик компанияси экспертлари ўз маърузаларида бевосита Агентлик томонидан ўтказилган ўрганишлар натижасида аниқланган камчиликларни бартараф этиш ва тузилма ишини тўғри ташкил этиш масалаларига алоҳида урғу бердилар.

Ирина Бурдикова, “KPMG” ҳалқаро аудиторлик компанияси эксперти:

“Семинар-тренинг давомида тингловчилар билан фаол мулоқотда бўлдик. Улар мавзу юзасидан фикр-мулоҳазалар билдириб, кўп савол беришди ва амалий ечимлар ҳам таклиф қилишди, бу ҳақиқатан ҳам қимматлидир. Шу боис семинар-тренинг ҳар томонлама  самарали ўтди, деб айта оламан.

Мулоқотлар давомида маърузачи сифатида асосан амалий масалаларга аҳамият қаратдим, жумладан, давлат органларида фаол жорий этилаётган ички ҳужжатлар ва тартибларни қандай самарали қўллаш, давлат органлари ва ташкилотларида жорий этилаётган комплаенс тизимлари ўртасидаги фарқ, ушбу тизимда нималарга эътибор қаратиш кераклиги, юзага келиши мумкин бўлган қийинчиликлар ва уларга амалда қандай ечим топиш зарурлиги каби  масалаларда ўз фикр ва тавсияларим билан ўртоқлашдим.  

Мамлакатингизда комплаенс тизими жорий этила бошлаганига кўп вақт бўлгани йўқ, шунинг учун иштирокчиларни асосан амалиёт ва тажриба кўпроқ қизиқтирмоқда. Масалан, жаҳон ҳамжамиятида комплаенс тизимида мавжуд воситалар, уларни Ўзбекистонга мослаштириш ва самара бериши учун қандай ёндашув кераклиги ҳақида саволлар эътибор марказида бўлди.

Умид қиламанки, ҳар бир иштирокчи семинар натижаларига кўра, ўзи учун фойдали билимларни олди ва бу тез орада ўзининг дастлабки натижаларини беради”.

Семинар-тренинг ишида навбатдаги муҳим масала коррупцияга қарши курашиш ишларининг самарадорлигини рейтинг баҳолаш тизимини амалиётга татбиқ этиш мавзусига бағишланди.

Таъкидланганидек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 12 январдаги “Коррупцияга қарши курашиш ишларининг самарадорлигини рейтинг баҳолаш тизимини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорига асосан Коррупцияга қарши курашиш ишларининг самарадорлигини рейтинг баҳолаш тизими жорий этилмоқда.

Эътиборлиси, рейтинг баҳолаш Агентлик томонидан «E-Anticor.uz» электрон платформаси орқали ташкил этилади.

Электрон платформа БМТТД билан ҳамкорликда Сеул сиёсат маркази ҳамда Корея Республикасининг Коррупцияга қарши курашиш ва фуқаролик ҳуқуқлари бўйича комиссиясининг техник ва маслаҳат кўмагида ишлаб чиқилган.

Семинар-тренингда ушбу марказ маслаҳатчиси Джунго Сон ҳам иштирок этиб, Корея Республикасининг Коррупцияга қарши курашиш ташаббусларини баҳолаш тизими ҳақида атрофлича маълумот берди:  

Джунго Сон, Корея Республикасининг Сеул сиёсат маркази маслаҳатчиси:

“2002 йилда Кореянинг коррупцияга қарши асосий воситалари сифатида Корея Республикасининг Коррупцияга қарши кураш ва фуқаролик ҳуқуқлари бўйича комиссияси  ва Коррупцияга қарши ташаббусни баҳолаш тизими ташкил этилган.

Коррупцияга қарши ташаббусни баҳолаш тизими ҳозирда 250 дан ортиқ давлат идораларини қамраб олади. Мазкур тизим миқдорий ва сифат жиҳатдан баҳолашни балл тизими билан бирлаштиради ва коррупциянинг олдини олишнинг турли институционал механизмларини амалга ошириш бўйича иштирокчи ташкилотлар томонидан Коррупцияга қарши кураш ва фуқаролик ҳуқуқлари бўйича комиссияси  тавсияларининг бажарилишини баҳолаш имконини беради.

Ҳар йили барча олинган баллар оммага эълон қилинади ва ташкилотлар рейтинги тузилади.

Шундай қилиб, ушбу тизим коррупциянинг олдини олиш бўйича институционал чора-тадбирларни амалга ошириш ва такомиллаштириш бўйича давлат муассасалари раҳбарлари учун мотивацион воситага айланади. Шу маънода, Ўзбекистонда жорий қилинаётган Кррупцияга қарши курашиш ишларининг самарадорлигини рейтинг баҳолаш тизими давлат органлари ва ташкилотларининг жамоатчилик олдида шаффофлиги ва ҳисобдорлигини оширишни таъминлаши, қолаверса, коррупцияга қарши курашишда масъулиятни кучайтириши билан алоҳида аҳамиятлидир”.

Семинар-тренинг давомида иштирокчилар “E-anticor.uz” электрон платформасида ишлаш тартиби билан батафсил таништирилди. Айтиш жоиз, фойдаланувчиларга қулайлик яратиш мақсадида Агентлик томонидан бу бўйича махсус қўлланма ва видеоқўлланма тайёрланган бўлиб, улар электрон платформада жойлаштирилган.

Тадбир якунида барча иштирокчиларга Агентлик раҳбарияти томонидан сертификатлар топширилди.

Коррупцияга қарши курашиш агентлиги

Ахборот хизмати