Давлат харидлари соҳасида “Коррупциясиз соҳа” лойиҳасини амалга ошириш юзасидан 2022-2023 йилларда мўлжалланган “Йўл харитаси” тасдиқланган.

“Йўл харитаси”га кўра 2022 йил давомида қуйидаги чора-табирлар амалга оширилди:

Биринчидан, Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 20 майдаги “Давлат харидларини амалга ошириш билан боғлиқ тартиб-таомилларни ташкил этиш ва ўтказиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида”ги 276-сон қарори қабул қилинди.

Мазкур низом билан давлат харидларини электрон шаклда ўтказишнинг умумий қоидалари ва шартлари, энг яхши таклифларни танлаш ва тендер бўйича харид қилиш ҳужжатларида иштирокчиларнинг асосий бенефициар мулкдор тўғрисидаги маълумотларни ошкор этиши тўғрисидаги талаб, тўғридан-тўғри шартномалар бўйича давлат харидларини амалга ошириш тартиби, давлат буюртмачилари томонидан тузилган давлат харидлари тўғрисидаги Шартномаларнинг ягона реестрини юритиш қоидалари белгиланиб, ушбу йўналишдаги ҳуқуқий бўшлиқлар бартараф қилинди.

Иккинчидан, 2022 йил давомида давлат харидларида бюджет маблағларини талон-торож қилиш ҳамда бошқа коррупция кўринишлари билан боғлиқ жиноятлар комплекс таҳлил қилинди. Таҳлилларга кўра, ҳуқуқбузарликлар асосан тендер харид савдоларида ҳужжатларни сохталаштириш, маҳсулотларни сунъий қиммат нархларда сотиб олиш, харид қилинган маҳсулотларни кирим қилмаслик ва иш, хизматларни бажармаслик, қўшиб ёзиш ёки етказиб бермаслик, танлов ўтказмасдан, танловда иштирок этмаган буюртмачига алоқадор корхоналарни ғолиб деб топиш ёки ноқонуний равишда тўғридан-тўғри шартномалар тузиш орқали содир этилган.

Мазкур ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида Молия вазирлиги ҳамда Жаҳон банки вакиллари билан ҳамкорликда давлат харидлари соҳасида коррупцион ҳолатларни (шубҳали харидларни) аниқловчи ва шаффофликни таьминловчи  электрон платформа ишлаб чиқилди.

Учинчидан, давлат харидлари соҳасидаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар коррупцияга қарши экспертизадан ўтказилди. Жумладан, давлат харидларини тўғридан-тўғри ёки тендер савдоларини ўтказмасдан амалга оширувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар хатловдан ўтказилиб, хатлов натижаларига кўра тегишли таклифлар тайёрланди.

Мазкур таклифлар асосида 2022 йил 9 ноябрь куни “Тадбиркорлик фаолиятини давлат томонидан тартибга солишни соддалаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПФ-244-сонли фармони қабул қилинди. Унга кўра, 2023 йил 1 мартдан:

– Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари билан амалга ошириладиган бир шартнома суммаси базавий ҳисоблаш миқдорининг 3 500 баравари ва ундан юқори бўлган давлат харидлари бўйича буюртмалар тўғридан-тўғри шартномалар асосида бажарилишига йўл қўйилмаслиги;

– вазирлик (идора, муассаса) ва унинг таркибидаги ташкилот (муассаса) ўртасида қиймати базавий ҳисоблаш миқдорининг 3 500 баравари ва ундан юқори бўлган товарлар (ишлар, хизматлар)нинг тўғридан-тўғри шартномалар бўйича харид қилиниши тақиқланиши белгиланди.

Тўртинчидан, давлат харидларини амалга ошириш бўйича махсус ўқитиш тизими йўлга қўйилди. Жумладан, Молия вазирлиги ҳузуридаги Ўқув маркази томонидан 2022 йил давомида давлат буюртмачиларининг харид қилиш тартиб-таомилларини ташкил этиш ва ўтказиш учун масъул бўлган мутахассисларининг 4 377 нафари тендер (танлаш) савдоларини электрон шаклда ўтказиш бўйича малака ошириш курсларида иштирок этди.

Шунингдек, Ўқув маркази томонидан етказиб берувчилар малакасини ошириш юзасидан "Давлат харидлари" бўйича етказиб берувчилар учун 26 соатдан иборат махсус малака ошириш курси дастури тасдиқланиб, ушбу курсларда 400 нафардан ортиқ етказиб берувчилар иштирок этди.

Бундан ташқари давлат харидларида “комплаенс-назорат” тизимини такомиллаштириш бўйича Агентлик томонидан жорий йилнинг май, август, ноябрь ойларида вазирлик ва идораларнинг коррупцияга қарши ички (комплаенс) назорат тузилмалари раҳбарлари учун давлат харидларини ўтказиш тартиби, давлат харидлари жараёнида юзага келиши мумкин бўлган коррупциявий хавф-хатарлар юзасидан икки кунлик семинар-тренинг машғулотлари ўтказилди.

Бешинчидан, давлат харидларининг янада очиқ ва шаффоф ҳамда коррупциядан ҳоли бўлишини таъминлашга қаратилган “2022-2026 йилларда Ўзбекистон Республикаси давлат харидлари тизимини янада ривожлантириш ва такомиллаштириш стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарори лойиҳаси ишлаб чиқилиб, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритилди.

Коррупцияга қарши курашиш агентлиги