Budjet mablag‘larining maqsadli ishlatilishi hamda ushbu jarayonning barcha bosqichlari ochiq va shaffof bo‘lishi korrupsiyaning oldini olishda muhim hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 16 iyundagi PF-6247-son Farmonida ayni jihatga alohida urg‘u berilib, mahalliy budjetlarning har chorak yakunida shakllantiriladigan daromadlar va xarajatlar smetasi, rejadan orttirib bajarilgan qismi va mazkur mablag‘lar yo‘naltirilgan maqsadlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar jamoatchilikka ochiq e’lon qilib borilishi majburiy etib belgilangan.
Bu esa budjet mablag‘lari talon-toroj qilinishining oldi olish, samarali jamoatchilik nazoratini o‘rnatish hamda turli korrupsiyaviy xavf-xatarlarni kamaytirishga xizmat qilishi bilan ahamiyatlidir.
Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tomonidan Farmonning ushbu talabi ijrosi, ayniqsa, mahalliy hokimliklar tomonidan o‘z vaqtida ta’minlanishi doimiy monitoring qilib borilmoqda.
Jumladan, 2022 yil 1-choragi yakunlariga ko‘ra, mahalliy budjet daromadlar rejasining rejadan orttirib bajarilgan qismi va mazkur mablag‘lar yo‘naltirilgan maqsadlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarning ochiqlanishi holati o‘rganildi.
Natijada Jizzax, Surxondaryo, Sirdaryo, Farg‘ona va Toshkent viloyati hokimliklarining rasmiy veb-saytlarida yuqorida qayd etilgan ushbu ma’lumotlar o‘z vaqtida e’lon qilib borilayotgani, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, Qashqadaryo, Navoiy, Samarqand, Namangan, Xorazm viloyati hokimliklari tomonidan esa qisman ochiqlangani aniqlandi.
Andijon viloyat hokimligi rasmiy veb-saytida bunday ma’lumotlar so‘nggi bor 2021 yil 1-choragi holatiga joylashtirilgan, Toshkent shahar hokimligi tomonidan umuman ochiqlanmagan.
Farmon talablari to‘liq ijro etilishi ta’minlangan Toshkent viloyati hokimligida 2022 yil boshida shakllangan erkin qoldiq mablag‘lari hamda shu yilning 1-choragi davomida mahalliy budjet daromadlar rejasining oshirib bajarilgan qismi hisobidan ajratilgan mablag‘lar jami 231,3 mlrd. so‘mni tashkil etgan. Ular viloyat hokimining farmoyishiga asosan quyidagicha taqsimlangan:
- hududning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturlari uchun 82,3 mlrd. so‘m;
- markazlashgan jamg‘armalarga 31,9 mlrd. so‘m;
- "Fuqarolar tashabbusi" (openbudget) 27,3 mlrd. so‘m;
- obod qishloq va obod mahalla dasturi doirasida 16,9 mlrd. so‘m;
- budjet tashkilotlarining moddiy bazasini mustaxkamlash va ho‘jalik xarajatlari uchun 16,0 mlrd. so‘m;
- obodonlashtirish xarajatlariga 9,3 mlrd.so‘m;
- madaniy-sport tadbirlar, festivallar, umumxalq va milliy bayramlari uchun 5,4 mlrd. so‘m;
- boshqa harajatlar uchun 11,8 mlrd. so‘m.
Shuningdek, Jizzax viloyatida ham joriy yilning o‘tgan 3 oyi davomida maxalliy budjetda jami 91,0 mlrd. so‘m miqdorida erkin qoldiq mablag‘lari shakllangan bo‘lib, quyidagi maqsadlar uchun yo‘naltirilgan:
- hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturlari va ijtimoiy soha muassasalarini qurish, ta’mirlash va jihozlash ishlari uchun 11,5 mlrd. so‘m;
- harbiy ma’muriy sektorga yuklatilgan vazifalar ijrosini ta’minlash uchun 8,5 mlrd so‘m;
- “Fuqarolar tashabbusi” jamg‘armasiga 5,7 mlrd. so‘m;
- “Yoshlar daftari” jamg‘armasiga 2,8 mlrd. so‘m;
- umumxalq bayramlari, sport va madaniy tadbirlar o‘tkazish bilan bog‘liq harajatlar uchun 2,4 mlrd. so‘m;
- “Ayollar daftari” jamg‘armasiga 1,9 mlrd. so‘m;
- “Sahovat va ko‘mak” jamg‘armasiga 1,9 mlrd. so‘m;
- “Obod qishloq” va “Obod mahalla” dasturlari uchun 1,0 mlrd. so‘m.
Qolaversa, hisobot davrida viloyatda hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, aholining turmush farovonligini oshirish, ijtimoiy soha muassasalarining moddiy-texnik ta’minotini mustahkamlash, ijtimoiy himoyaga muhtoj aholi qatlamini moddiy qo‘llab-quvvatlash maqsadida qo‘shimcha manba hisobidan 63,8 mlrd so‘m yo‘naltirilgan.
Agentlik tomonidan monitoring natijasida aniqlangan xato va kamchiliklarni barataraf etish hamda kelgusida ochiqlikka oid qonunchilik hujjatlarida belgilangan talablarga qat’iy rioya etilishini nazoratga olish bo‘yicha 8 ta mahalliy hokimlikka ogohlantirish yuborildi.
Bundan tashqari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi va Vazirlar Mahkamasiga aniqlangan holatlar yuzasidan tegishli ma’lumot kiritildi.
Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi
Axborot xizmati